سیاست، جنسیت، بازنمایی (تحلیل انتقادی دیدمان‌ جنسیت در دوره‌ی ناصری)

Authors

  • حسن بلخاری قهی استاد تمام و مدیر گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
Abstract:

جنسیت نه داده‌ای طبیعی بلکه یک پی‌آمد اجتماعی-فرهنگی و یک تأثیر پدیداری پیرامون جنس است. موضوعی که باید در بافت تاریخی ایران و در دوره‌های مختلف مورد تأمل قرار گیرد. از سوی دیگر نوع نگرش افراد و جامعه به این موضوع همیشه تحت قید و بندهای معرفتی و روان‌شناختی بوده است. بازنمایی جنسیت در تصاویر عکاسی می‌تواند شاهدی برای عینیت بخشیدن به چنین محدودیت‌هایی باشد. بنابراین می‌توان پرسید، چه رابطه‌ای بین بازنمایی عکاسانه‌ی جنسیت و هنجارهای اجتماعی و روان‌شناختی موجود در خودآگاه و ناخودآگاه جمعی ایرانیان وجود داشته است. به بیان دیگر، از طریق چه دیدمانی و چگونه بازنمایی جنسیت در دوره‌ی ناصری شکل‌گرفته و نقش قدرت در این بازنمایی چگونه بوده است؟ بدین منظور، نظریات میشل فوکو در کنار آراء روان‌شناختی زیگموند فروید و ژاک لاکان، چهارچوب مفهومی و روش‌شناختی متفاوتی را برای فهم دیگرگون مسئله فراهم می‌آورند. اهمیت نظری این نوشته به جهت پرکردن شکاف تحقیقاتی‌ای است که در این حیطه وجود دارد. نتایج حاکی از آن است که جنسیت در دیدمانی سیاسی مورد بازنمایی عکاسانه قرار گرفته است و روابط قدرت مردسالار، نظم جنسی خاصی را به همراه داشته است؛ روابط قدرت و نظم جنسی‌ای که می‌تواند در ساحت خیالی و نمادین جامعه مورد واکاوی قرار گیرند

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازنمایی جنسیت در رمان «کلیدر»

این مقاله در پی بازنمایی شاخص زبانی جنسیت در بلندترین رمان فارسی، یعنی کلیدر، است. عنصر جنسیت در این رمان ـ‌که زندگی عشایر شمال شرق کشور را به‌تصویر کشیده است‌ـ به‌وضوح دیده می‌شود. نویسنده برای زن کوچ‌نشین، جایگاهی استثنائی قائل شده است؛ زنی که در زندگی عشایری، نقش اساسی‌ای بازی می‌کند، اما تحت تأثیر کلیشه‌های جنسیتی، فرودست به‌شمار می‌آید. در این مقاله که برگرفته از یک کار پژوهشی است، شاخص زب...

full text

سیاست جنسیت در تلویزیون ایران

در مقاله حاضر، تحلیل کیفی نحوه نمایش زنان در مجموعه‌های تلویزیونی مورد توجه ما بوده است. از این رو، سه مجموعه «اگه بابام زنده بود»، «آهوی ماه نهم» و طنز «خانه به دوش» از تولیدات شبکه‌های 1 و3 در شش ماهه دوم سال 1383 به روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شده است. محور تحلیل این نمونه‌ها مفهوم حضور شایسته زنان در خطوط داستانی این مجموعه‌ها بود که پس از بررسی دیدگاه‌های برخی نظریه‌پردازان اسلامی و اهداف ...

full text

بازنمایی جنسیت در گفتمان رمان (1375تا1384)

در این مقاله در پی چگونگی بازنمایی زنان در دوره ی اصلاحات (1384تا1375) از طریق رمان های به نگارش درآمده توسط زنان هستیم. مهم ترین ویژگی برخی از آثار تولیدشده در این دوران، گفتگوی درونی راوی با خود است. از آن جایی که چنین عنصری در ادبیات ایران نوظهور است درصدد پاسخگویی به این سوال هستیم زنان در این دسته از رمان ها چگونه بازنمایی می شوند؟ فرکلاف از یک سو به قدرت توجه ویژه ای نشان می دهد و از سوی ...

full text

شیوه بازنمایی جنسیت در سینمای ایران

ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻋﻨﺼﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻻﻳﻪ ﻫﺎی ﺣﻴﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺪﻓﻲ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎوش وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎزﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻓﻴﻠﻤﻬﺎی ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ دﻧﺒﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد .ﭘﺮﺳﺶ آﻏﺎزﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪذ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮﻳﻬﺎی ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﻓﻴﻠﻤﻬﺎی ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺑﺎزﻧﻤﺎﻳﻲ و ﺑﺮﺳﺎﺧﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؟ آﻳﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ دو ﺟﻨﺲ در اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻤﻬﺎ، در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ از ﺟ...

full text

تحلیل انتقادی حکم جواز تغییر جنسیت در ترانس‌سکشوال‌ها

تغییر جنسیت و مسائل مرتبط با آن در فقه‌‌، دیریست که مورد بررسی و مداقّه قرار گرفته است. آنچه در این رابطه جای بازنگری و دقتِ نظر دارد و تا کنون بهای لازم از نظر پژوهش‌های فقهی به آن داده نشده است‌‌، بررسی حکم تغییر جنسیت در اشخاصی است که دارای نارضایتی جنسی هستند؛ این عارضه از جمله اختلالات روانی و رفتاری به‌حساب می‌آید و مبتلایان آن از نظر تقسیم‌بندی‌های زیستی‌‌، در زمرۀ یک جنس معین قرار می‌گیرن...

full text

جنسیت در برنامه کودک: تحلیل گفتمان انتقادی

چکیده الف: موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): پژوهش حاضر تحلیل گفتمانی است انتقادی در باب جنسیت و روابط نابرابر جنسیتی. این پژوهش به این امید انجام می شود که دست اندر کاران برنامه های تلویزیونی، به ویژه سازندگان برنامه های کودک، با مد نظر قرار دادن چنین تحقیقاتی، از بازنمایی نابرابریهای جنسیتی و باز تولید گفتمانی آنها در برنامه های آتی خود اجتناب کنند؛ زیرا گفتمانها به هویت، دانش و عقاید م...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 1

pages  39- 48

publication date 2019-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023